-ant/. Suf.
prezentanta la plenumanton de procezo dum ties plenumiĝo (t.n. «de aktiva
prezenca participo»): lupo dormanta ŝafon ne kaptas Z; en la kandelingo sidis
brulanta kandelo Z; beleta servistino estis prenanta akvon: ŝi refreŝigis
Knuton per freŝa trinko Z. ☞ imperfekto.
-ante. Responda
adv., uzebla nur, kiam la plenumanto de la procezo estas esprimata per la
subjekto de la prop.: promenante sur la strato, mi falis Z. Rim. «La adv-an
formon ni uzas nur anst. «kiam li (ŝi, ĝi, ili) antas aŭ «ĉar li… antas» (Z.)».
-anto. Persono
aŭ objekto, kiu plenumas iun procezon: la parolanto; la Estanto sendis min al
vi! X; 💡 aganto (substanco), dividanto
(nombro), deterganto (solvaĵo), fleksanto (muskolo), rezultanto (vektoro) ks.
-int/. Suf.,
prezentanta la plenumanton de procezo post ties plenumiĝo (t.n. «de aktiva
preterita part.»): pasinta doloro for el memoro Z; la suno ankoraŭ ne estis
leviĝinta Z; la mopso estis mortinta tiun matenon k enterigita tie en la korto
Z; li estis dirinta, k ĉiuj silentadis; se Volapük estus aperinta 5−6 jarojn
pli frue, li (Z) certe perdus la paciencon Z; kiam vi venis, mi estis jam
fininta mian laboron Z. ☞ perfekto.
-inte. Responda
adv., uzebla nur, kiam la plenumanto de la procezo estas esprimata per la
subjekto de la prop.: trovinte pomon, mi ĝin manĝis Z.
-into. Persono aŭ objekto, kiu finplenumis iun procezon: la parolinto (la homo, kiu finis sian paroladon); falinton ĉiu atakas Z
-ont/. Suf.,
prezentanta la plenumanton de procezo pli frue ol ties plenumiĝo (t.n. «de
aktiva futura part.»): la venonta gasto estas ankoraŭ en la vojo Z; la edzino
de Pinehas estis graveda, baldaŭ naskonta X; la sekvonta tempo glorigos la
Galileon de la nacioj X; la bopatrino veturis, por preni sur sin la
mastrumaĵon: Kala (ŝia filino) estis sidonta sub vitra kloŝo! Z; en Aprilo
devis iri ŝipo al Norvegujo, k G. estis kunveturonta Z.
-onte. Responda
adv., uzebla nur, kiam la plenumanto de la procezo estas esprimata per la
subjekto de la prop.: ironte promeni, purigu (sk. «vi») vian veston Z.
-onto. Persono
aŭ objekto, kiu plenumos iun procezon: mi scias, ke mia liberigonto vivas X;
sieĝontoj venas el lando malproksima X; pendonto ne dronos Z; la Savonto Z.
PVI – 2020
Nenhum comentário:
Postar um comentário